Vücudunuzdaki Statik Durgun Elektrikten Kurtulun Ä°nsan vücudunda bulunan statik elektrik insan üzerinde baÅŸ aÄŸrısı, stres, depresyon gibi negatif etkiler yapar ve kalbe zararlıdır. Vücuttan statik elektriÄŸi atmak için aÄŸaçlara dokunmak, topraÄŸa çıplak ayakla basmak ya da tuzlu suya ayakları sokmak gerekir. GiydiÄŸiniz kıyafetlere özellikle kazaklara dikkat edin. Kazaklar statik elektrik yüklüyse vücudunuzda devamlı statik elektrik olur ve kapı tokmakları musluk gibi cisimlere dokunduÄŸunuzda kısa süreli rahatsız edici zararsız çarpılma meydana gelir. Tekstil ürünlerindeki statik elektrik, farkına varılmaksızın kaybolur. Elektrik, iyi elektrik iletkenliÄŸine sahip lifler boyunca taşınıp uzaklaÅŸtırılır. Tüm lifler yaÅŸken, kuru hale göre daha iyi iletkendirler, bu yüzden kuru halde statik elektriklenme daha fazladır. Pamuk ve viskon kuru olduklarında bile statik elektrik biriktirmezler, yün, ipek ve asetat ise sadece kuru ortamda statik elektriÄŸin varlığını gösterirler; düşük nem emilimine sahip, iyi iletkenler; poliester, poliamid ve akrilik ıslak ortamda dahi statik elektriÄŸin varlığını gösterirler. Ä°nsanların almış oldukları statik elektrik hem saÄŸlıklarına, hemde kullanmış oldukları elektronik cihazlara zarar vermektedir. Statik elektrik plastik, levha, kağıt, karton gibi yalıtkan malzemelerde çalışan bir çok endüstrinin sorunudur. Statik elektriklenmenin oluÅŸtuÄŸu yerde henüz akamamış, birikmiÅŸ elektrik enerjisi vardır. Ä°ki farklı cisim birbirine sürtüldüğünde veya iki farklı materyalin yüzeyi bir araya getirilip ayrıldığında statik elektriklenme oluÅŸur. EÄŸer materyaller kötü elektrik iletkenleri ise statik üretildiÄŸi yerde kalır. Saç tarakla tarandığında, tarak elektrikle yüklenir ve küçük kağıt parçalarını çeker. Statik ElektriÄŸin Zararı ve Topraklamanın Önemi: Elektronik bileÅŸenler üzerinde çok tehlikeli sonuçları olabilir. Statik boÅŸalma sırasındaki akım, çok yüksek olmasa da voltaj farkı anlık olarak onbinlerce volta çıkabilir. Bu kadar yüksek voltaj bellek yongaları gibi bileÅŸenlere kolayca zarar verebilir. Bilgisayar mutlaka topraklı bir prizden güç almalıdır. Çünkü bilgisayar çalışırken de hareketli parçalar(fanlar) nedeni ile statik elektrik oluÅŸabilir. Toprak hattı statik elektrik boÅŸalmasını saÄŸlayacaktır. Statik (Durgun) ElektriÄŸe Karşı Önlemler: Açıkta kalmış uçlara dokunmayın Elektrik aletlerini sadece yalıtılmış noktalarından tutun Elektrikli aletlerin kapaklarını kapalı tutun Elektrikli aletler ile çalışırken mümkün olduÄŸunca iki elinizi kullanmayın Elektrik olan uçlara bir ÅŸeyler yapıştırmayın Çalışırken saat ve ziynet eÅŸyası gibi takıları çıkarın Ellerinizin kuru ve temiz olmasına dikkat edin Cihazları fiÅŸten çektikten sonra tekrar açıp kapatın. Statik elektrik nedeniyle kıvılcım veya çıtırdama sesi çıkması: Ä°yi yalıtkan liflerin birinden yapılan gömlek veya bluzlar biraz hızlı olarak vücutan çıkarılırlarsa, elbiseyi çıkarma esnasında kıvılcım veya çıtırdama sesi fark edilebilir. Karanlıkta ise mavimsi ÅŸimÅŸek gibi ışığı görülür. Bu kıvılcımlar normal kullanımda önemli olmasa da; yanıcı buharın mevcut olduÄŸu ortamlarda bir patlamaya neden olabilir. Bazı anestezi maddelerinin parlayıcı ve patlayıcı olmasından ötürü, söz konusu olan bu kıvılcım oluÅŸumu hastanelerin ameliyat salonlarında giyilen elbiselerin bu özelliÄŸine dikkat etmeyi gerektirir. KumaÅŸlardaki bu etkinin üstesinden gelebilmek için kumaÅŸa baÅŸarıyla uygulanabilecek dayanımlı ve ucuz anti-statik bitim iÅŸlemleri geliÅŸtirilmesi konusundaki araÅŸtırmalar yoÄŸun bir ÅŸekilde devam etmektedir. Statik elektrik nedeniyle giysi yapışması: Bir etek ve astarı, birbirlerine sürtündükleri için ters elektrik ile yüklendiÄŸinde birbirine yapışırlar. Kullanımda bir giysi diÄŸeri üzerine yapışma eÄŸilimindedir. Bu yüzden kumaşı kurutmadan önce ıslatma maddesinden geçirmek faydalıdır. Bu maddeler liflerin yüzeyinde kalarak elektrik iletkenliÄŸini arttırır ve böylece statik elektriÄŸin akarak kumaÅŸtan uzaklaÅŸmasını saÄŸlar. Statik elektrik nedeniyle kumaÅŸ kirlenmesi: EÄŸer kir ve lifler zıt yüke sahip olursa, kir lif yüzeyine yapışır ve bazen yapışma öyle kuvvetlidir ki yıkanmayla bile kirin uzaklaÅŸtırılması zordur. Etek altına giyilen astar belli poliester liflerinden yapılır, bu yüzden özellikle eteÄŸin alt kısımlarında astar ile etek birbirine daha çok deÄŸdiÄŸinden statik elektriklenme artar ve kirlenme veya grileÅŸme gösterir. Statik ElektriÄŸin Zarar VerebileceÄŸi Ortamlarda Alınacak Önlemler: Elektrostatik yüklere karşı bir önlem, yalıtkan giysi, terlik veya ayakkabılardan, birikime yol açacak kalın ipek veya yün halılardan özellikle duvardan duvara olanlardan kaçınmak gerekir. Statik elektriÄŸin tahrip edici etkilerinden korunmak için; petrol tankerlerinde ve cephane yüklü araçlarda yere deÄŸen zincirler, yüksek yapılarda da toprak baÄŸlantılı paratonerler kullanılır. Patlayıcı madde bulunulan depoya çivili ayakkabılarla girilmez. İçeride çivisiz özel ayakkabı giyilir. Ayrıca depo görevlileri naylon, orlon, perlon gibi statik elektrik oluÅŸturabilen giysileri kullanamaz. Özellikle rutubetli havalarda ve boydan boya halı ile kaplı olan evlerde oluÅŸan statik elektrik, halı üzerinde duran metal sehpa tarafından alınmaktadır. Aynı ÅŸekilde insan teması ile elektronik aletlere statik elektrik aktarımı olmaktadır. Bu elektrik o derece kuvvetlidir ki, sabah saatlerinde üzerinde kimse dolaÅŸmadan bakıldığında halı üzerinde ve metal sehpalar üzerinde basit ölçüm araçlarıyla görünmektedir. Statik elektriÄŸi önlemenin veya ÅŸiddetini azaltmanın yollarından biri, bulunulan ortamın nemlendirilmesidir. Çünkü nemli havada bulunan iyonlar statik yükün bir kısmını yok eder. Nem oranını yüzde 60’a çıkartmak, deÅŸarj olasılığını azaltır. Fakat bu yöntem iyi bir çözüm deÄŸildir. Havadaki yüksek nem oranı, çalışanlar açısından rahatsız bir ortam oluÅŸturduÄŸu gibi yüzeylerde ıslaklığa ve donanımda daha hızlı paslanmaya yol açar. Ayrıca yüzeylerdeki ıslaklık, statik elektrik açısından iletkenlik saÄŸlar. Elektronik malzemelerle çalışma yapılan tüm ortamlarda antistatik malzemeler kullanılarak, statik yüke karşı kesinlikle tedbir alınmalıdır. Antistatik malzemeler statik elektriÄŸin oluÅŸmasını ve elektronik devre elemanlarının zarar görmesini önleyebilen malzemelerdir.