Olumsuz Düşünceler Nelerdir Olumsuz Düşüncelerden Kurtulma Yolları Ä°nsanların yaÅŸadıkları duruma yüklediÄŸi otomatik olumsuz düşünceler sıkıntıya neden oluyor. Otomatik düşüncelerdeki sık yapılan hatalar; Seçici Algılama: Bir olayın belli bir ayrıntısı görülerek diÄŸer önemli özelliklerin görmezden gelinmesidir. Genellikle olumsuz detaylar algılanır ve olumlu detaylar gözden kaçar. Akıl Okuma: Birey karşısındaki kiÅŸinin zihninden geçenleri tahmin ettiÄŸini sanma hatasıdır. Eylem ve duygular tahmini düşüncelere göre hareket ettirilir. Abartma: Olumsuz olaylar yaÅŸandıktan sonra kendisi çevre ve gelecekle ilgili abartılı sonuçlar çıkararak ufak sorunların bile tüm geleceÄŸi kötüleÅŸtireceÄŸi ÅŸeklinde algılamaktır. Küçümseme: Olumlu durumları küçümseme yoluyla kiÅŸinin elde ettiÄŸi baÅŸarıların ÅŸansa gerçekleÅŸtiÄŸi bireyin bu baÅŸarılarda bir etkisi olmadığı ve insanların ona acıdığı için birlikte olduÄŸunu düşünmektir. Aşırı Genelleme: Bir olayla ilgili genellemeler yapmaktır. Bu düşünceler ifade edilirken kullanılan kelimeler; her ÅŸey, hiç bir ÅŸey, her zaman, hiç bir zaman, asla, hep, vb. türündedir. KiÅŸiselleÅŸtirme: Çevresel faktörlerde gerçekleÅŸen hadiselerle ilgili kiÅŸisel kıyaslamalar yapılır veya baÄŸlantılar kurulur. Ya Hep ya Hiç: Olaylara yaklaşım siyah ya da beyaz veya iyi ya da kötü gibi karşıt uçlarda bakılır. Kontrol Yanılsaması: Birey çevresinde bulunanların acı veya mutluluÄŸundan sorumlu olduÄŸunu sanar. Etiketleme: Birey kendi veya karşısındaki bireyin bir hareketini temel alarak konu hakkında bir genelleme yapmasıdır. Olması Gerekenler: HerÅŸeyin ne olduÄŸunu anlamak yerine nasıl olması gerektiÄŸi yorumlanır. Åžunu yapmalıyım, bitirmeliyim gibi fikirler bir müddet sonra o iÅŸlere karşı sıkıntı ve öfkeye neden olur. Planları normalin altında olursa “meli ya da malı” ile biten kelimelerle utanç ya da suçluluk oluÅŸur. Otomatik Düşünceler: Sınavı kesinlikle kazanamayacağım, Zaten ondan önceki sınavı kazanamamamıştım, Kursa gider ve kazanamazsam herkese rezil olurum, Kursa gidip ailemi külfete sokmama hiç gerek yok, aptalın tekiyim, hiçbir ÅŸeyi baÅŸaramıyorum, aksilikler hep beni bulur, matematik öğretmeni senden birÅŸey olmaz demiÅŸti Duygular ve Davranışlar: Umutsuzluk, karamsarlık, üzüntü, uyuma, okul sorumluluklarını yerine getirmeme, uzun süre televizyon seyretme, hiçbirÅŸey yapmak istememe, agresif tavırlar Birey kendini üzgün ya da endiÅŸeli hissettiÄŸinde bu hissi yaÅŸamadan önceki zamanını ve o anda aklından geçen düşünceyi belirlemeli. Kötü duyguların nedeni belirlenerek olumsuz düşünceleri beyinden silmek gerekir. Hayat daha gerçekçi olarak algılanırsa, gerçek üzüntü ve mutluluk çarpıtılmadan duygusal bir yaÅŸama kavuÅŸulur. Olumsuz düşünceleri olumluya çevirme teknikleri için örnekler; Sonuçlara Atlama: Sınavı kesinlikle kazanamayacağım Olumlu düşünme: Bazen disiplinsiz davrandığım oluyor ama bazen de organize olabiliyorum Genelleme: Zaten ondan önceki sınavı kazanamamamıştım Olumlu düşünme: Önceki sınava hiç hazırlanmamıştım ve sınavı kazanamadım ama ortalamam fena deÄŸildi FelaketleÅŸtirme: Kursa gider ve kazanamazsam herkese rezil olurum. Olumlu düşünme: Kursa gidip kazanamayan bir sürü insan var. Kazanamazsam kendime bir ÅŸans daha verebilirim Sonuçlara Atlama: Kursa gidip ailemi külfete sokmama hiç gerek yok Olumlu düşünme: Kursta sınavı kazanmamda önemli bir etken. Ailem benim için bir çok külfete girdi Etiketleme: Aptalın tekiyim, hiçbir ÅŸeyi baÅŸaramıyorum Olumlu düşünme: Deneme sınavından düşük net çıkarmak benim aptal olduÄŸum anlamına gelmez, hayatta baÅŸardığım çok ÅŸey var Aşırı Genelleme: Aksilikler hep beni bulur Olumlu düşünme: Sadece aşırı genelleme yaparak moralimi bozuyorum bunlar sadece bahane KiÅŸiselleÅŸtirme: Matematik öğretmeni senden birÅŸey olmaz demiÅŸti haklı galiba Olumlu düşünme: Matematik öğretmenim bunu kızgınlıkla söylemiÅŸti. Ayrıca diÄŸer öğretmenlerim birÅŸeyler baÅŸaracağıma inanıyor